top of page

Si quieres acceder a los contenidos completos y ver más información e imágenes de los peces y cetáceos de la ría, échale un vistazo a nuestra versión para ordenador.

PECES ÓSEOS

ANIMAIS VERTEBRADOS - PEIXES ÓSEOS

PECES ÓSEOS

PECES ÓSEOS

PECES ÓSEOS
MARAGOTAS: Bienvenidas a mi roca
02:40
Play Video

MARAGOTAS: Bienvenidas a mi roca

Salmonete, compañeros de mesa
03:03
Play Video

Salmonete, compañeros de mesa

PORREDANAS, arquitectos
01:52
Play Video

PORREDANAS, arquitectos

Pictos, esos locos bajitos
01:24
Play Video

Pictos, esos locos bajitos

Peces planos, alfombras voladoras
01:45
Play Video

Peces planos, alfombras voladoras

Boca roja, poniendo morritos
01:15
Play Video

Boca roja, poniendo morritos

SALMONETES: Buscadores de tesoros
01:39
Play Video

SALMONETES: Buscadores de tesoros

Sargos, un buen día
04:06
Play Video

Sargos, un buen día

Os peixes óseos son os que vemos máis a miúdo nas praias ou durante o mergullo. Diferéncianse doutros tipos de peixes pola presenza de espiñas, teñen un esqueleto óseo que está formado por calcificacións. Ademais, aínda que hai algunhas excepcións, teñen un órgano especial de flotabilidade que lles permite manter a súa posición na auga sen esforzo, a vexiga natatoria. Este órgano é coma un globo cheo de gas que se adapta automaticamente á presión exercida pola auga segundo a profundidade e permite ao peixe ser ingrávido no mar. 

Outra característica que distingue este tipo de peixes é que as súas branquias están protexidas por unha "tapa" chamada opérculo, que tamén poden mover voluntariamente para facilitar o paso da auga. 

Aquí destacaremos só algúns dos peixes óseos que se ven máis comunmente. Para facilitar isto, dividirémolos en tres grandes grupos:  

PEIXES NADADORES : lábridos - serránidos - espáridos - morónidos - muxílidos - gádidos – múlidos 
Trátase dos peixes "típicos" que se desprazan libremente na auga, de xeito que os seus corpos toman formas hidrodinámicas. Poden vivir formando bancos ou dun xeito máis solitario e entre eles atopamos clásicos como sargos, maragotas, muxes ou fanecas. 

PEIXES DE FONDO : blénidos - góbidos - raposas – peixes lapa - escarpóns - peixes planos

Outros peixes adaptáronse para vivir no fondo, polo que non teñen vexiga natatoria. Atoparémolos camuflados pola area ou entre as rochas. Case sempre son solitarios e moitas especies viven nas zonas pouco profundas, polo que se poden ver nas rochas da praia coa marea baixa. 

PEIXES ESPECIAIS : congro – peixe porco - sanmartiño - singnátidos (cabaliños de mar e peixes pipa) - escarapotes 
Recollemos nun grupo algunhas especies que, polas súas características morfolóxicas, escapan da imaxe tradicional que temos do peixe. Son exemplares rechamantes pero tamén moi coñecidos.
 

PECES NADADORES

PEIXES   NADADORES

labridos 1

LÁBRIDOS

Os lábridos forman unha gran familia con moitas especies diferentes. Son moi numerosos na ría, xa que son típicos de zonas con abundancia de algas. Sempre se observan no mergullo aínda que, agás as maragotas e os pintos, xeralmente son de pequeno tamaño. Teñen un corpo alongado e comprimido lateralmente, unha aleta dorsal longa e continua e potentes aletas pectorais, que usan para propulsarse na natación e axudalos a manobrar con grande axilidade entre as rochas, o seu ambiente natural. 

Reciben ese nome polo desenvolvidos que teñen os labios, especialmente o superior. Teñen a boca en posición terminal e, aínda que non tanto coma os peixes planos, poden "proxectala" lixeiramente para comer (protráctil). Nela están os seus afiados dentes canteiros. A maioría son carnívoros e moi voraces, aínda que algúns son herbívoros e tamén hai algúns que se alimentan dos parasitos doutros peixes. Normalmente son solitarios ou viven en pequenos grupos e depositan os ovos en niños, que adoitan ser coidados por machos. 

LABRIDOS gal.jpg

Os pintos e as maragotas son os lábridos máis grandes que atopamos no mergullo, entre 30 e 40 cm (especialmente os pintos, que poden medir ata medio metro), e son moi abundantes en toda a ría. 

Labios carnosos e aleta dorsal continua estendéndose case ata a cola. Na parte traseira, esta aleta forma un apéndice máis alongado e brando.
O corpo é moi sólido e está comprimido lateralmente. Mentres os pintos teñen a pel laranxa con manchas claras, as maragotas teñen padróns máis uniformes ou con manchas en tonalidades marróns, amareladas e verdosas

As xulias ou doncelas teñen cores bastante rechamantes, de tamaño medio, duns 20 - 25 cm e teñen un corpo máis alongado que outros lábridos da ría. 


Presentan dimorfismo sexual, é dicir, femias e machos son diferentes, teñen diferenzas na súa forma e nos seus padróns de cores, e isto fainas máis distinguibles. 


Ademais, coma moitos peixes, son hermafroditas secuenciais, poden mudar o sexo ao longo da súa vida. En concreto, algunhas xulias que nacen como femias converteranse en machos (proteroxínicos), o que tamén implica a súa transformación externa. As femias xeralmente viven en harén cun macho e cando o macho morre ou está debilitado, a femia dominante convértese nun macho para ocupar o seu lugar. Esta desproporción numérica fai que sexa máis difícil atopar os machos.

 

As femias son máis pequenas e teñen unha silueta máis estilizada. Presentan franxas lonxitudinais de cores avermelladas ou marrón na parte dorsal, intercaladas con outras de cores claras, xeralmente unha franxa branca bordeada na parte inferior por unha amarela máis fina. A parte ventral adquire tons máis claros.

Este é outro exemplo de dimorfismo sexual claro, neste caso, tan pronunciado que parecen ser especies diferentes. Ambos son peixes moi fermosos, inconfundibles polas súas cores brillantes, pero non tan abundantes coma outros lábridos. 

As femias son algo máis estilizadas e teñen unha coloración rosada cunha franxa de manchas brancas e negras intercaladas xusto debaixo da parte traseira do aleta dorsal. 

pinto labrus bergylta
maragota labrus bergylta
julia coris julis
julia coris julis
gallano labrus mixtus
gallano labrus mixtus
gallano labrus mixtus

Ademais, os padróns de manchas presentados por estes peixes son únicos e permítenos identificalos individualmente. De feito, grazas a esta característica e a un seguimento por marcas, un interesante estudo do CSIC-Vigo conclúe que son "un dos casos máis radicais de fidelidade espacial coñecidos". Os machos toman pequenos territorios de varias rochas para atraer as femias e regresan ao mesmo lugar con precisión cada ano. 

Son moi lonxevos, poden chegar aos 22 anos de idade. Frecuentan zonas rochosas, onde se refuxian cando se senten en perigo. Parece que á maragota gústalle máis agocharse entre as algas grandes coma os ramallos de mar, mentres que os pintos tenden a refuxiarse en grandes cavidades rochosas. Se nos achegamos lentamente tamén terán curiosidade por nós, especialmente as maragotas. 

Estes peixes sempre nacen como femias e, co paso dos anos, durante a maduración sexual, algunhas transfórmanse en machos, de xeito que son hermafroditas secuenciais (primeiro un sexo e despois outro) e proteroxínicas (primeiro femias e despois machos). Esta estratexia favorece a perpetuación da especie, pero fai que sexan moi vulnerables a factores externos como a pesca. Cando mudan de sexo e dado que enerxicamente custa menos producir esperma que ovocitos, os machos poden dedicar máis enerxía ao crecemento e alcanzar tamaños maiores.

 

Podes atopalos en calquera parte da ría, pero pola súa abundancia e gran tamaño, é importante salientar os puntos de mergullo das Illas Cíes. 
 

PINTO   -   MARAGOTA

Os machos primarios (os que xa naceron como machos) presentan un padrón de cor máis avermellado. Tanto as femias coma os machos presentan unha mancha azul intensa na aleta pectoral (os machos poden presentar dúas). 

As xulias macho teñen debuxos e cores diferentes no Mediterráneo, onde os machos carecen de franxas paralelas escuras na área próxima á cola. No seu lugar amosan unha rechamante franxa laranxa en zigzag e unha mancha escura detrás da aleta pectoral. 

Podemos atopalos en moitas zonas da ría, especialmente en zonas rochosas con abundancia de laminarias, aínda que se deixan ver máis polas Illas Cíes, Cabo de Mar e no pecio Ivy. 

Os machos son máis robustos e grandes e os seus padróns de cores son especialmente vistosos, especialmente cando son maduros. A parte dianteira da súa aleta dorsal é sensiblemente alongada e normalmente presenta unha mancha negra e vermella, só visible cando a desprega. 

Os machos secundarios (femias transformados en machos) presentan cores laranxas, amarelas e verdosas na parte dianteira do seu corpo, que escurecen cara á cola, onde o verde azulado é máis escuro e está entrecruzado con raias negras transversais

Como curiosidade cabe mencionar que ademais dos moitos nomes comúns que recibe (gallano, carabellón, chiribito, xean ou mesmo gallito do rei) tamén ten asignados ata 15 nomes científicos diferentes, aínda que o nome oficialmente aceptado é Labrus mixtus

Para observalas, teremos que buscar nos fondos rochosos onde abunden as fendas e cavidades. É moito máis frecuente ver femias que machos, de feito, de todos os puntos nos que adoitamos mergullar, os únicos nos que puidemos ver o gaián macho están situados na cara interior das Illas Cíes. As femias, ademais de nas Cíes, pódense atopar en Frapelo, Os Cenoiros ou Cabo de Mar. 
 

Tanto os machos como as femias teñen un fociño moi apuntado e adoitan chegar entre os 20 e os 30 cm, aínda que poden chegar aos 40. 
A aleta dorsal, como sucedeu en pintos e maragotas, remata nun lóbulo alongado que lles axuda na natación. Tamén son
hermafroditas proteroxínicas, como as maragotas e xulias. Neste caso hai unha porcentaxe de machos que xa nacen como tal (machos primarios). Por suposto, durante as fases xuvenís presentarán as coloracións das femias. Organízanse en haréns, como as xulias, onde o macho dominante será substituído pola femia dominante que se transforma en macho.

Os machos presentan unha das coloracións máis rechamantes de todos os peixes que atopamos na ría, cunha librea de franxas e manchas de azuis e rosas moi intensos. Durante a época de cría, teñen unha zona tirando a branca na parte dorsal da cabeza. 

ENTRE PINTO E MARAGOTA

Polo dagora pintos e maragotas considéranse unha mesma especie con diferentes padróns de cores, mais poderiamos asistir a unha diverxencia evolutiva, é dicir, estea evolucionando en especies diferentes. As diferenzas entre pintos e maragotas van alén das súas cores e debuxos externos. Os pintos alcanzan tamaños maiores (unha media de 10 cm máis), mentres que as maragotas transfórmanse en machos máis cedo (arredor dos 7 anos, cando os pintos o fan aos 11 anos) e producen máis ovos. 

Xa se ten observado noutros peixes como a diferenza de padróns de cor pode dar lugar a esta diverxencia en diferentes especies, prodúcese un illamento ao non aparearse entre os exemplares con diferentes padróns, o que parece ser certo para pintos e maragotas. Quizais asistimos a esta separación, algún curioso camiño da evolución que, sen barreiras xeográficas, está a separar ambos os peixes.

pinto maragota labrus bergylta
lábridos 2 (porredana y tabernero)

Existen diferentes tipos de serráns, aínda que este é o que podemos observar con máis frecuencia e resulta relativamente fácil de diferenciar debido á colocación das manchas escuras no seu corpo (criterio que permite distinguir as distintas especies de farro da ría). Caracterízase por unha mancha escura en forma de lúa xusto detrás dos ollos e outra redondeada no pedúnculo da cola (a zona onde se estreita a cola).

porred baillon 07.801.jpg

Pola súa banda, o budión, menos común, tamén presenta un padrón de manchas marróns e ocres con liñas lonxitudinais máis escuras, ás veces ben marcadas. 

Teñen dúas manchas negras na parte traseira da aleta dorsal, a anterior máis grande, e outra pequena no pedúnculo da cola. 
Tamaño medio entre 15-18 cm

porredana symphodus melops
porredana symphodus melops
porredana symphodus bailloni
porredana symphodus bailloni

É o serrán menos abundante e é  máis pequeno que os outros, duns 10 cm. Adoita lucir unha cor bastante uniforme en tons de gris cinza e unha mancha redondeada na parte inferior do pedúnculo da cola. Os machos tamén presentan outra mancha no inicio da aleta dorsal. 

Mais esta coloración varía moito segundo diferentes factores. Cando son xuvenís é frecuente que presenten unha coloración verde intensa.

 

Durante a época reprodutiva, femia e macho mudan as libreas e amosan padróns moi diferentes do habitual. Os machos presentan tons marrón verdoso e ocre, formando xaspeados semellantes aos doutros tipos de serráns. 

porredana gris symphodus cinereus

Non é estraño atopalos preto da zona de rochas e algas nas que depositaron os ovos. É o macho que se esforza por protexelos, aínda que a femia tamén frecuente a zona. 

Atopámolos en  Cabo Home, nas Illas Cíes ou na zona de Areamilla.
 

As femias, en cambio, teñen unha cor amarela apagada con dúas franxas lonxitudinais escuras que atravesan o corpo de cabeza a cola. Nestes momentos amosan unha papila cónica xenital azul intenso, que asoma pola cloaca. 

Como moitos lábridos, na primavera, os machos defenden tenazmente os seus niños. Trátase de cúmulos redondeados, duns 30 ou 40 cm de diámetro, que constrúen con algas e restos de cunchas.


Non sempre é fácil distinguilos do serrán. A mellor forma é notar que non teñen a mancha escura en forma de crecente detrás dos ollos. Cando están na época de cría, ademais, o budión mostra puntos vermellos na zona do papo, mentres que o anterior presenta liñas vermellas e verdes.

Frecuentan fondos rochosos e un bo punto para atopalos é A furna. Tamén en Cabo de Mar, Areamilla ou Tofiño.

Ademais, o labio superior está moi desenvolvido e o pedúnculo é máis ancho que noutras especies

Os machos en época reprodutiva poden amosar liñas verdosas e avermelladas ao redor dos ollos, e unhas características pintas vermellas  nas meixelas.

Miden entre 15 e 20 cm e adoitan estar afastados, agás cando está en tempada de reprodución, momento no que os machos (vestidos con cores brillantes) son moi territoriais e agresivos para protexer as zonas de desova, e non dubidarán en turrar contra os mergulladores que se acheguen demasiado. Durante a desova, as femias presentan un apéndice cónico xenital azul escuro que asoma pola cloaca do lado ventral. 


Son comúns en toda a ría, frecuentan baixos rochosos con abundancia de algas, especialmente algúns puntos costeiros ou pouco profundos como A Furna e as Illas Cíes, pero tamén son comúns a maiores profundidades.

O serrán común ten un padrón de cores ocres e castaños, máis escuros na parte dorsal e xeralmente distínguense tres raias lonxitudinais de marrón escuro.

Os machos na época de reprodución presentan fermosas liñas de cores vivas, entre elas, laranxas, amarelos e verdes, moi vistosos durante a primavera e principios do verán. 

farro tabernero

Un pouco máis pequeno que os seus parentes, algo máis de 10 cm, o farro ten unha coloración entre agrisada e alaranxada, con pequenas bandas e manchas dun azul brillante, que se fan máis visibles durante a época de reprodución. Ás veces, tamén se pode distinguir algunha tonalidade de amarelo tanto na parte ventral como nas aletas pectorais. 

Boca pequena e dúas franxas transversais escuras na cola, separadas por unha máis clara

farro.jpg
PA060149b.JPG
FOTO DE JAVI "CALVO"

O taberneiro é outro pequeno clásico da ría de entre 12 - 15 cm e facilmente recoñecible. Presente en todos os sitios de mergullo a diferentes profundidades. A miúdo vagando entre as fendas das rochas xunto a outros peixes e invertebrados. 

Ten unha coloración rosada, que pode variar entre verdosa e avermellada, bastante uniforme, e máis intensa na parte dordal e máis clara na zona ventral. 

PC060064b.JPG
tabernero ctenolabrus rupestis
tabernero 5.400.jpg
Tabernero ctenolabrus rupestris

Podémolo ver en calquera punto de mergullo, por salientar algúns, son bastante abundantes en Cabo de Mar, Frapelo, as Illas Cíes e Os Cenoiros.

Cando é aínda xuvenil, como a maioría dos lábridos, presenta unha tonalidade verde intenso que lle permite pasar desapercibido camuflándose entre as algas e a zostera. 

Aínda que o que máis o caracteriza é a súa típica mancha negra redonda na parte superior do pedúnculo caudal, tamén ten unha pequena banda avermellada que vai dende o ollo ata a boca e varias liñas lonxitudinais máis marcadas que saen da aleta pectoral. 


Adoita ser solitario e é fácil atopalo entre as fendas xunto ás nécoras e lorchos. É moi curioso e, se paramos quietos, non dubidará en achegársenos moitísimo. Moitas veces se pon en primeiro plano das fotos, como un intruso, amosando os dentes afiados. 
 

Pódese ver practicamente en calquera punto de mergullo e tamén facendo snorkel. Os Cenoiros, Bondaña e A Furna (que teñen bastantes laminarias) son bos lugares se queremos observalos.

Adoitan nadar en pequenos grupos, en zonas rochosas, especialmente en zonas con abundante presenza de laminarias. É espantadizo e ao máis mínimo achegamento escapa ou escóndese nas fendas. 

É un exemplo do cambio na intensidade de cor que os machos de moitas especies manifestan moi a miúdo durante a época reprodutiva, xa que aumentan as pintas e as manchas azuis en todo o corpo. 
Quizais o máis peculiar deste peixe é o seu papel espiollando nas estacións de limpeza, xa que se alimenta dos parasitos de peixes máis grandes. Este peixes grandes acoden a eles, colocándose verticalmente para indicar a súa disposición para seren desparasitados polos farros, que axiña acoden ao banquete. 

cabrilla

SERRÁNIDOS

Son unha familia diversa á que pertencen especies moi coñecidas no Mediterráneo, coma o mero ou o peixe rei. Aquí imos atopar basicamente a cabra. 

Presentan manchas marróns ou avermelladas e teñen un corpo robusto e alongado. Adoitan ter labios prominentes, coa boca aberta cara abaixo e os ollos cunha pupila en forma de pera. Normalmente son solitarios e móvense grazas ao poder da súa aleta caudal, que combinan con ondulacións do seu corpo. 

SERRANIDOS gal.jpg

Verémolo a miúdo nas inmersións, solitario e territorial, pero curioso, non dubidará en examinarnos se nos achegamos "ao seu recuncho ". 

Presenta un debuxo moi característico e vistoso no que se cruzan liñas de diferentes tonalidades de marrón ou vermello con tonalidades claras, facendo un padrón similar aos cadros escoceses. Tanto na aleta dorsal como na cola amosan pequenos puntos dun branco brillante ou mesmo azuis. Os exemplares xuvenís mostran outro padrón no que dúas liñas lonxitudinais de cor granate flanquean outra máis clariña. 


Miden arredor de 20 ou 30 cm e son hermafroditas simultáneos (femia e macho ao mesmo tempo), o que ás veces desencadea pelexas antes do apareamento para decidir quen actúa como macho (dado que producir óvulos é máis complicado). Podemos admiralo en moitos puntos de mergullo, destacamos as Illas Cíes, Frapelo ou nos Cenoiros 
 

cabrilla serranus cabrilla
sargos

ESPÁRIDOS

Son gregarios, polo que viven en grupos, podendo chegar a formar grandes bancos nos que aparecen mesturadas diferentes especies. Atoparémolos nas proximidades de fondos rochosos ou nas praias e quizais sexan dos peixes máis emblemáticos da ría, tanto que case pasan inxustamente desapercibidos a pesar dos seus fermosos reflexos prateados e, nalgunhas especies, tamén reflexos dourados. Son fáciles de ver, mesmo na praia á beira do mar (claro que daquela normalmente son crías de pequeno tamaño), aínda que achegarse non sempre é doado. 

Son peixes de tamaño mediano, duns 20-30 cm, nadan propulsados pola aleta caudal, que poden mover moi rapidamente, e teñen aletas pectorais grandes, transparentes e apuntadas. Os seus grandes ollos contrastan coa boca pequena, o corpo é ovalado, con forma de disco e moi comprimido lateralmente. Cor de prata con manchas negras que se distribúen de forma diferente segundo a especie (criterio empregado para distinguilas) e coa liña lateral ben marcada. 

ESPARIDOS gal.jpg

O máis abundante dos espáridos na ría, pode alcanzar os 45 cm. aínda que normalmente serán de menor tamaño. O sargo común ten varias bandas transversais negras (entre 5 e 9) que son máis visibles nos adultos e máis difusas nas crías. As aletas pélvicas son escuras e o bordo pode ser branco ou azul claro. 


Aínda que viven en grupo, son evasivos e adoitan refuxiarse nas rochas ao se sentir ameazados. Os exemplares máis pequenos adoitan vivir a pouca profundidade e é común atopalos na beira da praia. Nin sequera é raro que veñan "picar" as nosas pernas.

 

Presentes en calquera punto de mergullo ou praia, os bancos grandes son moi comúns nas Illas Cíes. 


Os sargos que habitan no Mediterráneo presentan unha evolución diferente no padrón de debuxo. Son os novos os que levan as franxas escuras ben marcadas e, a medida que medran, acláranse ata que se esvaen nos adultos. 

A diferenza das anteriores, normalmente son algo máis pequenas e presentan dous trazos negros claramente visibles, un detrás da cabeza e outro antes da aleta caudal. Ás veces teñen liñas finas amarelas espalladas polo corpo ou reflexos azuis na cabeza. 


Normalmente aparecen en pequenos grupos para alimentarse, aínda que poden agruparse en cantidades maiores e tamén tenden a formar bancos cos sargos comúns. 


Son algo máis confiados que outros espáridos, sobre todo os menores. Están presentes en toda a ría, incluídas as praias, pero frecuentan especialmente os puntos das Illas Cíes, Os Cenoiros, Frapelo ou Cabo de Mar.

      Ausencia de bandas escuras    

                              

  Pequenas e finas líñas descontinuas   

    que se estenden lonxitudinalmente 

      Bordo posterior da cola cun    

                      fino reberete escuro

A choupa alcanza tamaños semellantes aos dos sargos. Durante os primeiros anos son femias e máis tarde transfórmanse en macho (hermafrodita proteroxínico). 


O seu corpo é prateado con pequenas liñas lonxitudinais cortadas, que poden ser de cor amarelenta ou azul. Durante a época de cría, os machos escurecen o seu corpo para un ton antracita e distínguense varias franxas transversais máis claras. 


Son eles quen fan os elaborados niños. Coa cola limpan e escavan unha zona redondeada do fondo, que pode alcanzar un metro de diámetro, de xeito que estea limpo para a posta da femia. Unha vez postos os ovos, vixíaos ata a eclosión, uns días despois. 


Non se deixan ver moito, pero podemos atopalos nas Illas Cíes e Os Cenoiros, a miudo entre os sargos e chaparelas. 


O mesmiño que os sargos, os exemplares macho presentan unha librea diferente no Mediterráneo. O seu corpo é azul intenso con varias franxas transversais escuras e unha mancha negra detrás dos ollos. 

esp - sar.png
mojarra diplodus vulgaris

Bandas lonxitudinais escuras 

(a lo menos 5 máis marcadas) 

                              

Mancha circular na base da cola         

que non chega ao bordo inferior 

Bordo posterior da cola escuro 

 Banda escura na "caluga"   

                              

Mancha escura na base da cola que 

adoita ir ata as aletas dorsal e anal 

Bordo posterior da cola transparente  

esp - chou.png
esp - chap n.jpg
boga pargo dourada

A boga non presenta tantas semellanzas como as especies anteriores e, aínda que tamén é un espárido, ten características bastante diferentes e parécese máis a unha sardiña ou un xurelo ca un sargo.

É de tamaño máis pequeno, anda polos 15-20 cm e ten o corpo máis longo. Ollos grandes, en relación co tamaño do seu corpo, e liña lateral escura. O corpo é de cor prateada, ás veces tamén pode presentar finas liñas lonxitudinais amarelas. Ten unha mancha escura característica na axila da aleta pectoral.

boga boops boops

Entre os espáridos tamén atopamos ao pargo. Outra especie de tamaño considerable, xa que pode superar o medio metro de lonxitude. Aínda que ten un corpo ovalado, o mesmo que os seus parentes, os sargos, é máis longo e groso, con aspecto de ser un peixe moi robusto

O seu corpo é prateado, aínda que pode escurecer e tirar a pardo. Normalmente presenta áreas rosadas, especialmente na parte dorsal, e brillo azulado. Ás veces as aletas adoptan tons moi intensos de azul e vermello. Liña lateral marcada. 

P9030101b.JPG

Presenta varias manchas escuras distintivas, unha entre os ollos e outras dúas que van de cada ollo cara á boca
Son solitarios e adoitan frecuentar zonas rochosas e zonas areosas. Nestas últimas aparecen especialmente cando hai barbos (salmonetes) axitando a area en busca de presas, xa que lles permite obter comida sen demasiado esforzo.

Para atopalos o mellor é mergullar nas Illas Cíes. Viños ou Príncipe son bos lugares para admiralos.

O seu nome científico alude aos seus grandes ollos, dado que boops en grego significa "ollo de boi".

 

Vive en bancos relativamente grandes en zonas rochosas, especialmente se as algas son abundantes e, aínda que adoita alimentarse pola noite, é posible velas polo día. Algúns bos lugares para iso son as Illas Cíes, Cabo de Mar ou Frapelo. 

dorada 1.722.jpg

Outro peixe moi coñecido deste grupo é a dourada. Tamén acada un gran tamaño e, ao igual ca o pargo, pode superar o medio metro de longo.

Corpo prateado, máis longo ca o dos sargos e choupas, pero máis asimétrico ca o do pargo: a metade dianteira é máis alta ca a mitade traseira.

Aínda que os seus trazos máis característicos, que axudarannos a identificala, son a franxa dourada que ten entre os ollos (a miúdo perfilada de negro) e un manchón escuro irregular tras os ollos.

O bordo final da cola é negro e pode presentar tons azuis. A boca é grande e potente, ben definida, e no seu interior ten dentes caninos e molares.

É un peixe máis ben senlleiro, aínda que, en ocasións, poden atoparse varios exemplares xuntos. Cada vez é máis difícil de atopar, apenas nalgúns puntos das Illas Cíes fai acto de presenza, normalmente nas zonas de rompente e nos puntos de encontro entre os fondos de area e as rochas. Non é estraño que aparezan preto dos bancos de sargos e chaparelas, mais fuxirán máis axiña ca estes cando tentemos achegarnos.

Ollo! Os xuvenís presentan franxas verticais escuras no corpo que poden facer que os confundamos cos sargos. Haberá que fixarse ben na forma do corpo e en que as franxas das douradas xoves son máis anchas e desvaídas.

esp bog.png
esp - par.png
esp - dour.png

SARGO

MOJARRA

caballa

ESCÓMBRIDOS

Son peixes alongados e comprimidos lateralmente, cun corpo moi potente e esvelto. Dúas aletas dorsais e pequenas aletas accesorias na zona caudal, chamadas pínnulas. Aleta caudal moi bifurcada.

Son bos nadadores, xa que viven en augas abertas, e depredadores veloces. Pertencen a este grupo peixes tan emblemáticos como o atún ou o bonito.

MORONIDOS
Rincha (2) PARA WEB.jpg

No é frecuente atopalas durante os mergullos, xa que adoitan vivir en augas máis abertas, nadando na columna de auga, pero, especialmente no verán, poden verse bancos alimentándose en zonas costeiras de pouca profundidade.

Corpo alongado e esvelto que presenta un patrón típico de líñas sinuosas escuras no dorso, que amosa tons averdados ou azulados. Zona ventral branca. Aliméntanse de plancto e pequenos peixes, como as sardiñas.

Mide en torno a uns 30 o 40 cm e vive formando grupos, ás veces moi numerosos.

Podemos velas ocasionalmente nalgúns puntos das Illas Cíes, como o illote de Viños. Aínda que estes encontros adoitan ser bastante fugaces, xa que sucan as augas a gran velocidade mentres buscan alimento. 

CARÁNGIDOS

Son peixes alongados e comprimidos lateralmente, cun cuerpo moi potente, típico dos peixes velocistas. Dúas aletas dorsais e pedúnculo caudal longo.

Adoitan amosar coloracións prateadas e acostuman vivir en augas abertas.

Aínda que viven en bancos en mar aberto, é posible atopalos máis cerca da costa, case sempre en solitario ou por parellas, mesmo os temos visto cazando man a man con exemplares xuvenís de robaliza.

Corpo alongado e potente, prateado coas aletas amarelas (especialmente a caudal) Presentan unha líña lateral de escamas grandes que percorre o corpo ao longo e que se sitúa máis alta na parte anterior que na posterior. Mancha escura no opérculo.

Mide en torno a uns 30 o 40 cm.

Diferénciase do xurel "común" á vista porque éste presenta as aletas pouco coloreadas o incoloras, mentres no mediterráneo son amarelentas.

Vémolo alimentándose nalgúns puntos das Illas Cíes, como o islote de Viños, especialmente durante o verán.

chicharro 25_edited.jpg
pez limon 0.911.jpg

Un peixe espectacular que podemos atopar ocasionalmente cando achégase á costa a alimentarse. Adoita ser solitario e a súa velocidade fai que non sempre sexa posible observarlo de preto.

Caracterízase pola franxa diagonal escura que vai da boca á parte dorsal, pasando polo ollo; e diferénciase dotras especies de seriola pola gran lonxitude e curvatura do inicio da aleta dorsal. Os adultos acadan tallas de 80 ou 90 cm.

Ao igual ca outros caránxidos, semella que a subida das temperaturas no mar a causa do cambio climático está a favorecer a presenza destes peixes de aguas máis cálidas en zonas situadas ao norte da súa distribución habitual:

Peces que llegan, peces que se van - Ecología Azul

 

Un dos mellores lugares para encontrarlo son as Illas Cíes (as imágenes son do Illote Viños), especialmente durante o verán.

ATERÍNIDOS

Son peixes mariños e de río, polo xeral de pequeno tamaño e corpo alongado. Dúas aletas dorsais separadas que comenzan nunha parte bastante retrasada do cuerpo.

Adoitan amosar unha banda lateral prateada e aliméntanse de zooplancto.

piarda 1.150.jpg

Habituais nas inmersións nocturnas, tanto solitarios como en pequenos grupos. Adoitan nadar próximos á arena e, aínda que se senten atraídos polas luces dos focos, son bastante fuxidíos.

De corpo fino e alongado coa carne translúcida. Destacan os seus grandes ollos en proporción ao tamaño do cuerpo e unha banda ao longo do corpo, máis escura ca o resto, cunha líña brillante na parte superior.

Mide en torno a uns 10 o 13 cm e vive formando grupos en zonas resgardadas. Pode adentrarse nas zonas de peiraos e nas augas salobres dos esteiros.

Cualquera lugar costeiro con zonas areosas é bo para atopalos durante a noite. 

reo, dulce o saldo

DOCE OU SALGADO

Algúns peixes son quen de regular os cambios na salinidade que lles impón a súa contorna e poden alternar e pasar diferentes etapas da súa vida en auga doce e auga salgada. En Galicia son moi coñecidos algúns casos de este comportamiento, como os que representan a anguía , o salmón ou a sabela.

Outro peixe con este poder de adaptación é o reo, tamén coñecido como troita maresca ou troita de mar, unha especie rara de atopar no mar, pero do que se relataron varios avistamintos próximos ás Illas Cíes durante a derradeira semana de agosto de 2021 (como o que recollemos neste vídeo, filmado no peirao de Carracido). Algúns dos exemplares das troitas comúns que habitan nos ríos migran de forma solitaria ao mar na busca de alimento, "converténdose" en reos, e regresan aos ríos para reproducirse. Unha viaxe que poden realizar varias veces ao longo da súa vida.

reo.jpg

Trucha marisca (Salmo trutta trutta)

Corpo esbelto e alongado, de coloración prateada co dorso algo averdellado e con grosos puntos negros espallados (excepto na cola). Pode acadar o metro de lonxitude.

morónidos

MORÓNIDOS

Son peixes longos e comprimidos lateralmente, cun corpo moi potente que pode acadar grandes tamaños. Carnívoros e moi voraces. Tamén poden entrar en auga salobre, como nos estuarios. Presentan unha brillante cor prateada e a liña lateral marcada en branco. Diferéncianse doutros peixes prateados pola forma máis alongada do seu corpo e pola presenza de dúas aletas dorsais.

Poden aparecer en augas pouco profundas, polo que non é raro atopalos ao facer snorkel na praia, especialmente aos xuvenís. 

MORONIDOS gal.jpg

De corpo alongado e bastante esvelto, normalmente presenta unha mancha escura un tanto difusa na parte superior do opérculo. Pode acadar enormes tamaños (róbalos), case un metro de lonxitude, aínda que os exemplares novos que veremos con máis frecuencia andarán polos 30-50 cm (robalizas). 


Son grandes depredadores, labrax significa voraz, e en lugares como Holanda ou Francia coñécese como "lobo" do mar. Aínda que os máis novos están afeitos a vivir en bancos doutros peixes con tamaños similares, os adultos son máis solitarios e intégrase nas bancos só de cando en vez. 


É frecuente velas nadar preto da superficie xunto a bancos de sargos. Un bo lugar para atopalas son as Illas Cíes. 

Ten un corpo un pouco máis groso que a robaliza e acada menor tamaño, entre 40 e 50 cm. Distínguese facilmente desta porque a mancha escura do opérculo é moi marcada e porque ten moitas pintas escuras na parte dorsal. Os xuvenís de robaliza tamén poden ter pintas escuras no dorso, mais estas están menos marcadas e máis espalladas.

É unha especie costeira que vive a pouca profundidade e prefire os fondos areosos onde atopar os pequenos peixes, caranguexos e vermes dos que se alimenta. 


O mellor lugar para velo é a praia, onde atoparemos exemplares xuvenís máis pequenos, aproximadamente de 15 ou 20 cm.

fot vid baila.jpg
mujol

MUXÍLIDOS

Os muxes, munxes ou muxos viven formando grupos en multitude de hábitats diferentes, podemos atopalos nas praias, peiraos, rompentes... case sempre a pouca profundidade. Fácil de ver e recoñecer polo seu corpo prateado, brillante e escamado cunha ampla boca. A súa dieta é moi variada, comen algas e detritos, chegando a tolerar un certo grao de contaminación, polo que ás veces verémolos comer en embarcadoiros de auga sucia. Isto fai que xogue un papel moi importante como limpador de augas (coma todos os detritívoros). 

O seu corpo é alongado e musculoso, con grandes escamas ben marcadas e sen liña lateral visible. A parte dorsal presenta un ton prateado que se aclara e branquea na zona ventral. A cabeza normalmente é ancha e aplanada, cunha boca pequena con labios grosos (especialmente o superior) e os ollos bastante separados un do outro. Na ría hai cinco especies diferentes, moi difíciles de distinguir a simple vista. 

MUGILIDOS gal.jpg

O muxe común ten un corpo cilíndrico e robusto, con grandes escamas prateadas ben marcadas e pode superar os 20 cm. de longo. Dos distintos tipos de muxes, este é o máis abundante e distínguese dos outros polo seu groso labio superior (que ten pequenos tubérculos na parte inferior), por ter a cabeza cun perfil aplanado e porque o bordo superior da súa aleta pectoral ten unha coloración escura.

O seu corpo é dun ton gris intenso na parte dorsal e vólvese branco na parte ventral. Lonxitudinalmente, ten liñas escuras bastante marcadas que discorren lateralmente. As dúas aletas dorsais son pequenas e moi separadas entre si, do mesmo xeito que a aleta anal e as pélvicas. 


Normalmente vive en grupos, xa sexa en zonas pouco profundas ou en fondos areosos. Atoparemos facilmente ao facermos snorkel na praia. Adoita ser un residente habitual do illote de Viños nas Illas Cíes, onde comparte espazo con sargos, robalizas e patelos.

gádidos

GÁDIDOS

Os gádidos abundan na ría, son peixes da familia á que pertence o bacallau, aínda que este vive máis ao norte e nas inmersións veremos principalmente fanecas e abadexos.

Son facilmente recoñecibles porque teñen 3 aletas dorsais e 2 anais. Ademais, o seu corpo anchea lixeiramente na parte anterior dándolle unha forma de rombo estirado. 

A faneca ten barba na parte inferior da boca (coma o bacallau), o abadexo non a ten e a súa silueta é moito máis longa que a da faneca. A súa coloración tamén é diferente, pero ambas as dúas presentan unha marcada liña lateral que se curva cara arriba antes de chegar á cabeza. 

GADIDOS

É un dos peixes clásicos da nosa ría, moi abundante e gregario, polo que case sempre o atopamos en grupos máis ou menos grandes. 


As fanecas teñen dous padróns de coloración típicos: unha cor uniforme de cobre ou un padrón de franxas transversais claras e escuras. Non é raro que acaden os 30 cm. O seu corpo, moi comprimido lateralmente, está atravesado por unha fina liña lateral branca. Teñen unha barba branca que actúa como un órgano sensorial para detectar presas, aletas pélvicas moi delgadas e alongadas (parecen barbas) e unha distintiva mancha escura onde nace a aleta pectoral.


Os xuvenís nadan en pequenos grupos en augas pouco profundas. 

O abadexo adoita nadar só ou en pequenos grupos. Ten un corpo esvelto e, aínda que pode acadar os 60 cm de longo, atoparémolos de entre 30-40 cm.

 

A diferenza doutros gádidos, non ten barbas baixo a boca, pero o seu labio inferior é prominente e sobresae do superior. Aínda que a parte dorsal é de cor cobre escuro tirando a pardo, ás veces con tons verdosos, a área baixo a liña lateral é máis clara

 

Os adultos adoitan estar en zonas algo profundas, mentres que aos xuvenís o normal é atopalos en zonas pouco profundas onde abundan as laminarias. 

abadejo 22.539.jpg
abadejo pollachius pollachius

As barbadas son peixes emparentados cos gádidos, de feito, antes agrupabámolos nesta familia. Na actualidade pertencen á familia dos lótidos, que, a diferenza dos anteriores, presentan entre 1 e 3 aletas dorsais e unha soa aleta anal. Ademais son peixes de fondo. 
Concretamente, as barbadas teñen dúas aletas dorsais. A primeira é moi curta e apenas é visible, mais a segunda esténdese desde o medio do corpo ata a cola. 

faneca trisopterus luscus

Teñen o corpo serpentiforme, de entre 30 e 40 cm. Aínda que a pouca profundidade é máis común atopar exemplares de tamaños menores. De cor marrón ou crema con pequenas manchas redondeadas máis escuras no dorso. (A variante Gaidropsarus mediterraneus presenta todo o corpo escuro). 

barbada Gaipdropsarus vulgaris

O seu trazo máis característico é a presenza de tres barbas na cabeza, unha no queixo e dúas nos orificios nasais.

É difícil atopalos, dado que son de hábitos nocturnos e adoitan agocharse na parte máis profunda das fendas. As Illas Cíes, A Furna ou Castros de barra son algúns dos lugares onde se poden atopar.

A diferenza doutras zonas nas que tamén habitan, onde aparecen a partir dos 20 metros de profundidade, na ría podemos velas a menor profundidade. 

Os exemplares adultos adoitan atoparse en fondos rochosos desde os 10 metros de profundidade, especialmente nos pecios, xa que teñen escuros buratos onde agocharse. Son de hábito nocturno, por iso pasan o día en escuras cavidades, aínda que se están iluminadas coa lanterna permanecen tranquilas.

Especialmente abundante, ademais dos pecios, en Frapelo ou Cenoiros. Bastante confiada, é posible achegarse a elas, incluso que se acheguen elas. 

A diferenza dos adultos, os xuvenís presentan cores moi vistosas, con pintas verdes irregulares sobre un fondo laranxa. 


Os abadexos adoitan moverse en fondos rochosos e pecios. Podemos velos en puntos de mergullo con certa profundidade como Os Cenoiros, Frapelo ou nos pecios Ivy e Achondo, mais  son medrosos e foxen rapidamente se nos achegamos. Para ver xuvenís será mellor buscar en A Furna ou Punta Pereiras. 

                                       

                                NON CONFUNDIR...

 

...faneca coa faneca brava ou peixe araña  (Echiichthys vipera)), este último é o que pica as plantas dos pés na costa cando o pisamos accidentalmente e é o causante dun dos calzados máis caralludds que se inventaron: as fanequeiras. O peixe araña pertence a outra familia, a dos peixes escorpión.